Producenci żywności w Polsce już wcześniej zmagali się z niską lub ujemną rentownością. Firmy ostrzegają, że niedługo nie będzie ich stać na pokrycie stale rosnących kosztów związanych ze podwyżką cen produktów finalnych.

Coraz gorzej z produkcją żywności

Jak prognozują eksperci część producentów będzie miało poważne problemy i prawdopodobnie czeka nas upadek zakładów przetwórczych.

Andrzej Gantner, dyrektor generalny i wiceprezes Polskiej Federacji Producentów Żywności w rozmowie z agencją Newseria Biznes stwierdza, że kondycja sektora przetwórczego nie jest dobra, ponieważ nie mieści się w marżach rzędu 100, 200, 300 %. W niektórych sektorach produkcyjnych np. nabiału, mięsa, owoców, warzyw i ich wszystkich przetworów operuje na niewielkich marżach, rzędu 2, 3, 4 %.

Produkcja mięsa, co jakiś czas zmaga się z ujemną rentownością. Ze względu na rosnące koszty produkcji, surowca i pracy, ta branża może mieć poważne kłopoty. Ekspert ocenia, że na pewno część z przedsiębiorstw zacznie przynosić relatywnie trwałe straty.

Wobec tych zmian wyższe koszty produkcji przejdą na cenę produktu, co dotkliwie odczują konsumenci.

Wzrosty cen

Dane GUS za grudzień 2021 roku pokazują skalę podwyżek. Ceny żywności były wyższe o 8,6 % niż przed rokiem. W niektórych kategoriach produktów wzrost tego poziom jest znacznie wyższy. Mięso drobiowe kosztuje o 30 % więcej, a wołowe o 19 %. Za cukier płacimy o 22 % więcej, a tłuszcze roślinne i zwierzęce zdrożały kolejno o 24,5 % i 18,6 %.

Rok temu piekarnie podniosły ceny pieczywa dwukrotnie, ze względu na wzrost cen surowców. Pieczywo podrożało o ok. 25 %, natomiast wyroby cukiernicze o ok. 17 %.

Gwałtowny wzrost kosztów produkcji

Dwukrotnie większe ceny objęły też podstawowe produkty, takie jak: pieczywo (14,3 %), jaja (11,5 %), czy warzywa ( 11,6 %). W ocenie eksperta w tych wzrostach nie widać jeszcze podwyżki producentów, tylko samego handlu.

Podwyżki cen prądu i gazu oraz całościowych kosztów życia mogą powodować, że część przedsiębiorstw nie będzie w stanie podnieść tak wysoko cen swoich produktów, biorąc pod uwagę jeszcze skalę produkcji i konkurencję na rynku.

Ochrona przed wzrostem cen żywności – 0% VAT

Konsumentów mają ochronić zmiany w podatku VAT funkcjonujące od 1 lutego. Tarcza antyinflacyjna zakłada, że produkty, które były opodatkowane na 5 %, obecnie będą objęte stawką 0 %. Wśród nich znajduje się mięso, ryby, produkty mleczarskie, wyroby piekarnicze, warzywa i owoce oraz produkty spożywcze dla niemowląt.

Tomasz Chróstny, prezes Urzędu Ochrony i Konsumentów zapowiedział monitorowanie cen po wprowadzeniu zmian.

Przedsiębiorca potrzebuje pieniędzy, aby pokryć wysokie wzrosty kosztów, a jeśli nie on, to my jako konsumenci zapłacimy w cenie. Niestety każda ze stron będzie stratna. Mniejsze przedsiębiorstwa , z niewielką poduszką finansową i obciążeniem w postaci kredytu mogą tego nie wytrzymać i już w I kwartale będziemy obserwować sporą liczbę upadłości tych producentów. Skutkować to może poważnym ograniczeniem niektórych produktów na rynku, co również podniesie inflację – ocenia Andrzej Gantner.

Jak powstrzymać inflację?

Zdaniem Andrzeja Gantnera na razie nie jest możliwe powstrzymanie wzrostu kosztów, z powodu błędów systemowych, łańcuchów produkcji żywności, braku giełd spółdzielczych i nowoczesnego handlu surowcami rolnymi, deficytu nowoczesnych linii energetycznych i wielu innych. Dodatkowym utrudnieniem jest potężna biurokracja, która doprowadza do destrukcji polskie przedsiębiorstwa i stoi za przyczyną ogromnych kosztów. Do tego chaos legislacyjny, niestabilność prawa i ciągłe zmiany w podatkach i opłatach.